|
|
|
Stukjes Barendrechtse kerkgeschiedenis
|
500 jaar Reformatie - de eerste predikanten van Barendrecht (1)
Op Hervormingsdag 2017 werd het hoogtepunt gevierd van 500 jaar Reformatie, vijf eeuwen nadat Maarten Luther zijn stellingen publiceerde in 1517. In Barendrecht vond de Reformatie veel later plaats, namelijk in 1574. De Dorpskerk is het enige gebouw in onze gemeente dat de Reformatie heeft meegemaakt. Dat is reden geweest voor Dorpskerkrentmeester Simon Hoek om zich te verdiepen in die eerste jaren van de reformatorische gemeente in Barendrecht. Hij bestudeerde onder andere de Acta (verslagen) van de eerste Synodes en Classicale vergaderingen van Zuid Holland over de periode 1573 tot 1620. Daaruit onstaat een boeiend beeld over de gang van zaken in het nog jonge kerkgenootschap. In een serie artikelen op deze website zijn de eerste predikanten van Barendrecht beschreven. In het eerste artikel wordt Michael Egidii gepresenteerd, een monnik die in 1574 de eerste voorganger van de Dorpskerk was na de Reformatie. Hij werd echter kort daarop in de Acta getypeerd als een 'wolf ende verscheurder der Kereke Godts'...Lees verder >> 31.10.17 |
|
De eerste predikanten van Barendrecht (2)
In het kerkblad Klankbord is een serie artikelen gestart waarin de eerste vijf predikanten van Barendrecht worden beschreven. Deze artikelen zij resumés van uitgebreidere artikelen die eerder op onze website zijn gepubliceerd. Om uitgebreid zoeken op de website te voorkomen, wordt het betreffende uitgebreide artkel opnieuw geplaatst op deze pagina.
Voor de eerste predikant, lees verder >>; Voor de tweede predikant, lees verder >>; Voor de derde predikant, lees verder >> ; Voor de vierde predikant, lees verder >>. Voor de vijfde predikant, lees verder >> Het laatste artikel in deze serie, over de zesde predikant is in voorbereiding.
|
|
De ontwikkeling van de kerk in Barendrecht
Tot 1574 was er in Barendrecht alleen sprake van de Rooms-katholieke kerk.
De Reformatie in 1574 heeft zich in de Dorpskerk tamelijk geruisloos voltrokken. De pastoor noemde zich voortaan dominee en de kerk werd eigendom van wat toen nog genoemd werd de "Gereformeerde Kerk in Nederland", dat veranderde in 1816 toen de naam "Nederlandse Hervormde Kerk" werd. Als eerste predikant wordt genoemd Michiel Egidii, die tot 1576 in Barendrecht bleef.
De 'Afscheiding' van 1834 voltrok zich in Barendrecht pas in 1838.
De Afgescheidenen, gering in aantal, sloten zich kerkelijk aan bij Heerjansdam.
Op 29 januari 1887 volgde de tweede scheuring, die van de 'Doleantie'.
Deze kerkscheuring heeft grote impact gehad op het verdere kerkelijk leven van protestants Barendrecht. Aangezien bijna de gehele hervormde gemeente van die tijd, inclusief predikant en kerkenraad en kerkvoogdij 'dolerend' werden, bleef er van de Hervormde Gemeente Barendrecht maar weinig over.
In eerste instantie bleven de "dolerenden" kerken in de Dorpskerk en moest de kleine groep die trouw bleef aan de Hervormde kerk haar toevlucht zoeken in "Van Oudts 't Raadhuis" (het huidige café Diggels). Ruim drie jaar werden de erediensten van de Hervormde Gemeente op zondag daar gehouden. Omdat de kerk echter toebehoorde aan de Nederlands Hervormde Kerk werd de Dorpskerk toegewezen aan de resterende Hervormde gemeente. Vanaf 27 april 1890 kerkten de "dolerenden" in een eigen, nieuw gebouwde kerk aan de Singel (ongeveer op de plaats waar nu de Gereformeerde Kerk - vrijgemaakt - staat). Men ging door onder de naam Nederduitsche Gereformeerde kerk, dat was de voorloper van de huidige Gereformeerde kerk van Barendrecht.
De Hervormden keerden na drie jaar terug naar hun eigen Dorpskerk. Aangezien die veel te groot was voor de kleine Hervormde Gemeente werden de beide noordelijke aanbouwen met zeilen afgescheiden van het schip van de Dorpskerk. Toen de Hervormde Gemeente weer ging groeien zijn de zeilen na verloop van jaren weer verdwenen. Deze geschiedenis verklaart ook de grote omvang van de Gereformeerde kerk in Barendrecht ten opzichte van de Hervormde Gemeente. Door de sterke groei van het dorp Barendrecht sinds de tijd van de Doleantie is ook de Hervormde Gemeente weer in omvang toegenomen.
In 1950 vormde zich binnen de Dorpskerkgemeente een groep die aansluiting vond bij de 'Gereformeerde Bond in de Hervormde kerk'. Zij hebben zich ontwikkeld tot de Immanuelkerkgemeente, een zogenaamde wijkgemeente van bijzondere aard binnen de Hervormde Gemeente Barendrecht.
In mei 2004 heeft de totstandkoming plaatsgevonden van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). Alle onderdelen van de Nederlands Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken en de Lutherse Kerk, dus ook die in Barendrecht vormen nu zelfstandige onderdelen van de PKN.
Sinds enkele jaren is steeds intensiever toegewerkt naar de hereniging van de Gerformeerde Kerk van Barendrecht en de Hervormde Gemeente Barendrecht.
Op 18 juni 2013 is de hereniging van de Hervormde Gemeente en de Gereformeerde Kerk van Barendrecht en daarmee de vorming van één Protestantse Gemeente Barendrecht tot stand gekomen.
Deze geschiedenis geeft aan dat zowel rooms-katholieken, hervormden, gereformeerden, christelijk gereformeerden alsmede de kerkgenootschappen die van een van deze groeperingen zijn afgescheiden of uitgetreden, allemaal een historische band hebben met de Dorpskerk. Daarmee vormt het kerkgebouw de basis van heel christelijk Barendrecht.
Voor meer informatie over de Barendrechtse kerkgenootschappen anno 2019 wordt verwezen naar de website: www.hartvoorbarendrecht.nl.
|
Overzicht van predikanten in hervormd Barendrecht
Sinds de reformatie in zijn er vierenveertig predikanten beroepen geworden naar de Hervormde gemeente te Barendrecht. Over de bijna 450 jaar betekent dit dat de predikanten gemiddeld zo'n 12 jaar de Hervormde gemeente in dit dorp hebben gediend.
Dit gemiddelde wordt door een zevental predikanten flink opgekrikt: Ds. Lovidius 33 jr.; Ds. E. Aemilius 46 jr.; Ds. G.J. Aemilius aansluitend 50 jr.; ds. J. Mooijen 44 jr. en ds. Van Gulpen 34 jr. En de meeste Barendrechters kunnen zich de predikanten De Reus en Bouwen nog wel herinneren, die elk ruim 25 jaar de Dorpskerkgemeente hebben gediend.
Het volledige overzicht staat op nevenstaand pdf-document, klik op het logo om het te openen. >>  |
Wist u dat. . . .? Protestants in vele varianten
Tijdens de Coronapandemie in 2020/2021 is gebleken dat er vanuit verschillende kerkgenootschappen soms heel anders wordt aangekeken tegen de Coronamaatregelen voor kerkgenootschappen. Op zondag 28 maart 2020 leidde dat in Urk bij een kerk van de plaatselijke Gereformeerde Gemeente en in Krimpen aan de IJssel bij een kerk van de plaatselijke Oudgereformeerde Gemeente tot ernstige incidenten waar zelfs journalisten werden belaagd. In reactie daarop worden al heel snel alle christelijke kerken over één kam geschoren. En dat terwijl het overgrote deel van de Nederlandse kerken zich keurig houdt aan de afspraken die zijn gemaakt in het interkerkelijk orgaan Contact In Overheidszaken. Voor wie wat meer inzicht wil krijgen in de kaart van kerkelijk Nederland, biedt deze 'Wist u dat. . . ?" wat meer informatie. Protestants is er in vele varianten en daarnaast zijn er nog tal van andere landelijke kerken! Lees verder >> 29.03.21 |
|